ÖZET
Matriks metalloproteinaz (MMP) inhibitörlerinin böbrek hastalıklarına faydalı etkisi daha önce yayınlanmıştır. Ancak segmental skleroza olan etkileri belirsizdir. Bu çalışmanın amacı bir MMP inhibitörü olan doksisiklinin renal ablasyon nefropatisi ile oluşturulmuş glomerüloskleroza (GS) etkisi ve MMP-2, MMP-9, matriks metalloproteinaz doku inhibitörleri (TIMP)-1, TIMP-2 ve kollajen tip IV ekspresyonlarını incelemektir.
Çalışmamızda 32 adet dişi Wistar albino sıçanın 14’üne 5/6 nefrektomi uygulanmış; bunların ve nefrektomi uygulanmayanların yarısına oral doksisiklin verilmiştir (40 mg/kg/gün toplam 28 gün). Sakrifikasyon sonrası histopatolojik olarak glomerüllerdeki sklerotik değişikliklerin yanı sıra, immünfloresans ile MMP-9 düzeyleri ve immünhistokimyasal olarak TIMP-2 ekspresyonu değerlendirilmiştir. Ayrıca enzim bağlı immünosorbent deneyi ile, TIMP-1 ve TIMP-2 düzeyleri; jelatin zimografiyle pro ve aktif MMP-2 ve MMP-9 ölçülmüştür.
Araştırma sonucunda 5/6 nefrektomi modelinde doksisiklinin glomerulosklerozu azaltıcı etkisi saptanmış ancak glomerular MMP-9 ya da kortikal pro ve aktif MMP-2 ve pro-MMP9 inhibisyonu görülmemiştir. Tüm gruplarda kortikal dokuda TIMP-1 ve TIMP-2 artışı saptanmıştır. Tip IV kollajen glomerulosklerozun arttığı gruplarda azalmıştır. MMP-9 ekspresyonu ve glomerüloskleroz doksisiklin alan tüm gruplarda azalmıştır.
Doksisiklin uygulanması ile renal ablasyon modelinde glomerülosklerozun azaldığını gösterdik, ancak doksisiklinin beklenmedik bir yan etkisi görüldü. Doksisiklinin MMP-2 ve MMP-9 ekspresyonu etkisi glomerulosklerozdaki düzelmeyi açıklayamaz, fakat kortikal TIMP-1 ve TIMP-2’deki yükselme MMP inhibisyonundaki önemli bir faktör olabilir. Diğer MMP ve TIMP tipleri de önemli olabilir. Diğer kollajen tiplerindeki birikim ablasyon nefropatisinde meydana gelen glomerulosklerozda belirgin olabilir.