ÖZET

Yorgunluk, Parkinson hastalığının (PH) en sık görülen non-motor semptomlarından biridir. Bu çalıșmada Parkinson hastalarında yorgunluk prevalansını araștırmayı ve hastalığın yorgunluk ile ilișkili olabilecek demografik, motor ve non-motor özelliklerini belirlemeyi amaçladık.

Çalıșmaya 178 idiyopatik Parkinson hastası alındı (ortalama yaș 64.8±10.8 yıl). Demografik veriler, hastalık ile ilișkili motor ve non-motor klinik özellikler kaydedildi ve günlük kullanılan levodopa eșdeğer dozlar (LED) hesaplandı. Hastaları değerlendirmede modifiye Hoehn Yahr evreleme (mHY), Birleșik Parkinson Hastalığı Değerleme Ölçeği (BPHDÖ) bölüm II ve III, Parkinson yorgunluk ölçeği (PYÖ), mini mental durum muayenesi ve yarı yapılandırılmıș non-motor semptom anketi uygulandı. Hastalar PYÖ puanlarına göre PYÖ 3.3 yorgunluğu olmayan, PYÖ≥3.3 yorgunluğu olan olmak üzere iki gruba ayrıldı. Gruplar arası farklılıklar ki-kare ve bağımsız örneklem t-testi ile analiz edildi.

Parkinsonlu hastalarda yorgunluk prevalansı %48.9’du. Gruplar arasında yaș ve hastalık süresi açısından anlamlı fark yoktu, ancak ortalama LED yorgunluğu olan Parkinson hastalarında olmayanlara göre anlamlı yüksekti (p=0.011). Gruplar arasında PH evresi, günlük yașam aktiviteleri ve hastalık șiddeti açısından fark yoktu. Ortostatik hipotansiyon, huzursuz bacak sendromu ve REM uyku davranıș bozukluğu gibi uyku bozuklukları yorgunluğu olan PH grubunda anlamlı ölçüde sıktı (sırasıyla p=0.02, p=0.004, p=0.005).

Yorgunluk Parkinson hastalarının yaklașık yarısını etkiler. Parkinson hastalığ ında yorgunluk ile bazı non-motor semptomların birlikteliği altta yatan dopaminerjik ve nondopaminerjik patolojik mekanizmayı yansıtıyor olabilir.