Yanık Deneyimi Olan Bireylerin Tamamlayıcı Tedavileri Kullanmaya Yönelik Tutumlarını Etkileyen Faktörler
PDF
Atıf
Paylaş
Talep
P: 576-583
Aralık 2022

Yanık Deneyimi Olan Bireylerin Tamamlayıcı Tedavileri Kullanmaya Yönelik Tutumlarını Etkileyen Faktörler

J Ankara Univ Fac Med 2022;75(4):576-583
Bilgi mevcut değil.
Bilgi mevcut değil
Alındığı Tarih: 04.07.2022
Kabul Tarihi: 28.12.2022
Yayın Tarihi: 20.01.2023
PDF
Atıf
Paylaş
Talep

ÖZET

Amaç:

Yanık deneyimleyen bireylerin yanık tedavisinde tamamlayıcı ve alternatif tedavileri kullanma durumları ile tamamlayıcı tedavileri kullanmaya yönelik tutumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Gerçek ve Yöntem:

Çalışmada kartopu örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada yanık deneyimleyen 500 birey ile çalışma tamamlanmıştır. Veriler tanıtıcı bilgi formu ve tamamlayıcı tedavileri kullanmaya yönelik tutum ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, standart sapma gibi tanımlayıcı istatistikler, Student’s t-testi, tek yönlü varyans analizi, çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır.

Bulgular:

Bireylerin %72,8’inin 18-35 yaş arasında ve yaş ortalamasının 30,37±12,09 olduğu, %75,8’inin kadın olduğu belirlenmiştir. Bireylerin %54,8’i daha önce yanık ile ilgilim eğitim almadığını ve %78,6 yanıkta geleneksel tedavi kullandıklarını belirtmiştir. Bireylerin %57,6’sı yanık sonrası ağrının azaltılması için geleneksel yöntem kullandığını bildirmiştir. Tamamlayıcı tedaviye yönelik tutumun en etkili yordayıcısının eğitim durumu olduğu ve değişimi %15,7 oranında yordadığı bulunmuştur (β=-0,157, p<0,001). Tamamlayıcı tedaviye yönelik tutumdaki değişimin %12,1’ini yanık derecesi, %11,5’ini yanıkta tamamlayıcı tedavi kullanma durumu, %10,5’ini yaş, %9,4’ünü yanık bakımında eğitim alma durumu açıklamaktadır.

Sonuç:

Yanık yarası enfeksiyonlarının önlenmesi, iyileşme sürecine katkıda bulunulması ve komplikasyonların azaltılması için sağlık profesyonelleri tarafından önerilen uygulamaları kullanmak ve zararlı uygulamalardan kaçınmak önemlidir.

References

1
Jeschke MG, van Baar ME, Choudhry MA, et al. Burn injury. Nat Rev Dis Primers. 2020;6:11.
2
Harorani M, Davodabady F, Masmouei B, et al. The effect of progressive muscle relaxation on anxiety and sleep quality in burn patients: A randomized clinical trial. Burns. 2020;46:1107-1113.
3
Shahrokhi S. Initial assessment, resuscitation, wound evaluation, and early care. in burn care and treatment Springer, Cham. 2021;1-12.
4
Outwater AH, Van Braekel T. Prehospital care of burn injuries in Africa: a review, 1990-2018. Burns. 2020;46:1737-1745.
5
Karaveli TÇ, Karakaya AE, Karaveli A. The epidemiological featüres of children with bürns ın the eastern mediterranean region. Turkish Association of Pediatric Surgeons. 2016;30:95.
6
Akbaş D, Aykar FŞ. Yanık yarasında tamamlayıcı ve destekleyici tedavi uygulamaları: Sistematik Derleme. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2021;6:91-95.
7
Niggemann B, Gruber C. Side-effects of complementary and alternative medicine. Allergy. 2003;58:707-716.
8
Justin-Temu M, Rimoy G, Premji Z, et al. Causes, magnitude and management of burns in under-fives in district hospitals in Dar es Salaam, Tanzania. East African Journal Of Public Health. 2008;5:38.
9
Chalya PL, Mabula JB, Dass RM, et al. Pattern of childhood burn injuries and their management outcome at Bugando Medical Centre in Northwestern Tanzania. BMC research notes. 2011;4:1-10.
10
Çalışır Ö, Çalışkan Z. Çocuklarda yanık durumunda annelerin yaptıkları geleneksel uygulamalar. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;29:99-105.
11
Çalbayram NÇ. Hemşirelerin çocuk hastalarda karşılaştıkları geleneksel uygulamalar. STED. 2017;26:27-31.
12
İnanç BB, Şahin DS, Demir C. Mardin il merkezinde 1-6 yaş grubu çocuğu olan annelerin yanıklarda ilk uygulamalarının incelenmesi. Journal of Clinical and Analytical Medicine. 2013;4:175-178.
13
Gör F, Aşiret G.D. Hemşirelerin COVID-19’a Yönelik Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Kullanım Durumu ve Tutumu. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2022;15:117-127.
14
Parasca SV, Calin MA, Manea D, et al. Hyperspectral index-based metric for burn depth assessment. Biomedical optics express, 2018;9:5778-5791.
15
Bilge A, Uğuryol M, Dülgerler Ş, et al. Tamamlayıcı Tedavileri Kullanmaya Yönelik Tutum Ölçeği’nin Geliştirilmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2018;34:55-63.
16
Kurşun Ş. Yanık ağrısı ve hemşirelik bakımı. Florence Nightingale Journal of Nursing. 2007;15:195-199.
17
Oral B, Öztürk A, Balcı E, Sevinç N. Aile Sağlığı Merkezine Başvuranların Geleneksel/Alternatif Tıpla İlgili Görüşleri ve Kullanım Durumu. TAF Prev Med Bull. 2016;15:75.
18
Frass M, Strassl RP, Friehs H, et al. Use and Acceptance of Complementary and Alternative Medicine Among the General Population and Medical Personnel: A Systematic Review. The Ochsner Journal. 2012;12:45-56.
19
Güngörmüş Z, Kıyak E. Evaluation Of The Knowledge, Attitude And Behaviors Of Individuals Who Suffer From Pain Towards Complementary And Alternative Medicines. The Journal of the Turkish Society of Algology. 2012;24:123-130.
20
Bennett CV, Maguire S, Nuttall D, et al. First aid for children’s burns in the US and UK: An Urgent Call To Establish And Promote International Standards. Burns.2019;45:440-449.
21
Harish V, Tiwari N, Fisher OM, et al. First Aid Improves Clinical Out Comes In Burn Injuries: Evidence From A Cohort Study Of 4918 Patients. Burns. 2019;45:433-439.
22
Fadeyibi IO, Ibrahim NA, Mustafa IA Ugburo AO, et al. Practice Of First Aid In Burn Related Injuries In A Developing Country. Burns. 2015;41:1322-1332.
23
Hamdiya A, Pius A, Ken A, et al. The Trend Of Acute Burns Pre-Hospital Management. Journal of Acute Disease. 2015;4:210-213.
24
Elolemy AT, AlBedah AMN. Public Knowledge, Attitude and Practice Of Complementary And Alternative Medicine In Riyadh Region, Saudi Arabia. Oman Medical Journal. 2012;27:20-26.
25
Gökçe H, Gürdoğan EP. Complementary and Alternative Therapy Usage Status And Attitudes Of Hypertension Patients. Euras J Fam Med. 2019;8:59-68.
26
Erci B. Attitudes Towards Holistic Complementary and Alternative Medicine: A Sample Of Healthy People In Turkey. Journal of Clinical Nursing. 2007;16:761-768.
27
Dursun Sİ, Vural B, Keskin B, et al. Yetişkinlerde Geleneksel/Tamamlayıcı Tıp Tutumu Ile Sağlık Okuryazarlığı ve Sağlık Algısı Arasındaki İlişki. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi. 2019;1:1-10.
28
Akçay F, Aktürk Z. Gastrointestinal Sistem Hastalıklarında Tamamlayıcı Ve Alternatif Tedaviler. Türkiye Klinikleri. 2010;1:68-75.
29
Kutlu S, Ekmekçi TR, Köşlü A, et al. Dermatoloji Polikliniğine Başvuran Olgularda Tamamlayıcı Ve Alternatif Tıp Yöntemlerinin Kullanımı. Türkiye Klinikleri. 2009;29:1496-502.
2024 ©️ Galenos Publishing House