ÖZET

Amaç:

Sağlık ilişkili yaşam kalitesi (HRQoL), primer immün yetmezlik (PİY) hastalarında giderek daha çok araştırılan bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. PİY’lere bağlı ortaya çıkan önemli hastalık yükü hastaların çalışma ve okul hayatına dahil olma, rutin fiziksel aktivitelere katılımını olumsuz olarak etkileyerek yaşam kalitelerini düşürmektedir. Bu çalışma ile farklı immünoglobulin replasman tedavisi (IgRT) formlarını kullanan yetişkin PİY hastalarının demografik özelliklerini, tedavi memnuniyetini, tedaviye bağlı yan etkileri, sağlık durumunu ve yaşam kalitesini değerlendirmek amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Bu prospektif, kesitsel araştırmaya, PİY tanısı ile takip edilen ve IgRT alan 53 erişkin hasta dahil edilmiştir. Sağlık durumunu ve yaşam kalitesini değerlendirmek için Euro-QOL 5-D (EQ-5D) ve Medical Outcomes Study Short Form-36 (SF-36) ölçeklerinin Türkçe versiyonları kullanıldı.

Bulgular:

Çalışmaya medyan yaşı 32 (IQR: 24-45) olan 53 hasta dahil edildi. Otuz üç (%62,2) hasta kadındı. Yirmi üç kişiye intravenöz immünogülobin (IVIG) ve 30 subkütan immünoglobulin (SCIG) verildi. SCIG ve IVIG arasında yan etkiler açısından anlamlı bir fark yoktu. EQ-5D sonuçlarına göre kaygı/depresyon en sorunlu alandı. Hastaların medyan SF-36 puanları, tüm kategorilerde (ruh sağlığı hariç) sağlıklı Türk popülasyonu normlarından anlamlı derecede düşüktü (p<0,005). Fiziksel işlevsellik, fiziksel rol güçlüğü, duygusal rol güçlüğü ve canlılık için SCIG grubu medyan puanları sağlıklı popülasyona benzerdi.

Sonuç:

SCIG tedavisi alan bireylerin genel popülasyonla benzer bir yaşam kalitesine sahip olduğu göz önüne alındığında, uygun ve seçilmiş hastalarda SCIG kullanılması, hastaların daha bağımsız olmasına izin vererek yaşam kalitesini iyileştirebilir. PİY’li hastalarda, yaşam kalitesi düzenli olarak değerlendirilmeli ve yeterli psikososyal bakım sağlanmalıdır.

References

Osterfeld E. Aristotle on the good life and quality of life. In: Nordenfelt L (ed.), Concepts and Measurement of Quality of Life in Health Care. Amsterdam: Kluwer.; 1994. s. 19-34.

Hellström Y, Hallberg IR. Perspectives of elderly people receiving home help on health, care and quality of life. Health Soc Care Community. 2001;9:61-71.

Bousfiha A, Jeddane L, Picard C, et al. Human Inborn Errors of Immunity: 2019 Update of the IUIS Phenotypical Classification. J Clin Immunol. 2020;40:66-81.

Aghamohammadi A, Montazeri A, Abolhassani H, et al. Health-related quality of life in primary antibody deficiency. Iran J Allergy Asthma Immunol. 2011;10:47-51.

Jiang F, Torgerson TR, Ayars AG. Health-related quality of life in patients with primary immunodeficiency disease. Allergy Asthma Clin Immunol. 2015;11:27.

EuroQol Group. EuroQol--a new facility for the measurement of health-related quality of life. Health Policy. 1990;16:199-208.

Eser E, Dinç G, Cambaz S, et al. EURO-QoL (EQ-5D) indeksinin toplum standartları ve psikometrik özellikleri: Manisa kent toplumu örneklemi. 2. Sağlıkta Yaşam Kalitesi Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı Meta Basımevi.; İzmir: 2007. s. 78.

Ware JE Jr, Sherbourne CD. The MOS 36-item short-form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Med Care. 1992;30:473-483.

Koçyiğit H, Aydemir Ö, Ölmez N, et al. Kısa Form-36 (KF- 36)’nın Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği ve Geçerliliği. İlaç ve Tedavi Dergisi. 1999;12:102-106.

Demiral Y, Ergor G, Unal B, et al. Normative data and discriminative properties of short form 36 (SF-36) in Turkish urban population. BMC Public Health. 2006;6:247.

Routes J, Costa-Carvalho BT, Grimbacher B, et al. Health-Related Quality of Life and Health Resource Utilization in Patients with Primary Immunodeficiency Disease Prior to and Following 12 Months of Immunoglobulin G Treatment. J Clin Immunol. 2016;36:450-461.

Zhang S, Kline M, Fuleihan RL, et al. PROMIS-29 survey confirms major impact of fatigue on health-related quality of life in common variable immunodeficiency. Immunol Res. 2020;68:379-388.

Lingman-Framme J, Fasth A. Subcutaneous immunoglobulin for primary and secondary immunodeficiencies: an evidence-based review. Drugs. 2013;73:1307-19.

Abrahamsen TG, Sandersen H, Bustnes A. Home therapy with subcutaneous immunoglobulin infusions in children with congenital immunodeficiencies. Pediatrics. 1996;98:1127-31.

Quinti I, Di Pietro C, Martini H, et al. Health related quality of life in common variable immunodeficiency. Yonsei Med J. 2012;53:603-10.

Ataeinia B, Montazeri A, Tavakol M, et al. Measurement of Health-Related Quality of Life in Primary Antibody-Deficient Patients. Immunol Invest. 2017;46:329-340.

İntravenöz ve Subkütan İmmünoglobulin Replasman Tedavisi Kullanan Hastalarda Sağlık Durumu ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi

ÖZET

References