ÖZET
Karbapenemaz üreten Enterobacteriaceae izolatlarının hızlı ve doğru tanısı, yayılımı önleme ve tedavi stratejilerini belirlemede önemlidir. Modifiye Hodge testi (MHT) karbapenemaz aktivitesini fenotipik olarak saptamak için kullanılan kolay ve ucuz bir yöntemdir. Aynı amaçla kullanılan diğer yöntem inhibitör tabanlı testlerdir (İTT). Bu çalışmanın amacı bu iki fenotipik yöntemin Enterobacteriaceae izolatlarında karbapenemazları saptama performanslarının karşılaştırılmasıdır.
2010-2014 yılları arasında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbni Sina Hastanesi Merkez Mikrobiyoloji Laboratuvarı’nda farklı hastalara ait çeşitli klinik örneklerden izole edilen, Kirby-Bauer disk difüzyon yöntemiyle ertapeneme orta duyarlılık ya da direnç gösteren Enterobacteriaceae ailesindeki 112 adet tekrar etmeyen klinik izolat çalışmaya dahil edilmiştir.
MHT, 1:10 sulandırım [0,05 McFarland (McF)] kullanılarak yapıldığında karbapenemaz kodlayan gen (KKG)’leri pozitif 94 izolatın 7’sinde yalancı negatif; KKG negatif 18 izolatın 16’sında yalancı pozitif sonuç alınmış ve MHT’nin karbapenemazları saptamadaki duyarlılığı % 92,6 bulunmuştur. Sulandırım adımı uygulanmadığında (0,5 McF) yalancı negatif izolat sayısı 3’e düşmüş ve testin duyarlılığı % 96,8’e yükselmiştir (p<0,05). İTT’in karbapenemazları saptama başarısı değerlendirildiğinde KKG pozitif 94 izolatın tamamında İTT ile karbapenemaz pozitifliği saptanmıştır. Testin duyarlılığı % 100 olarak hesaplanmış ve MHT’ye göre (McF 0,05 ve 0,5) duyarlılığı anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (p<0,05). KKG negatif 18 izolatın 6’sında İTT ile negatif sonuç alınırken 12 izolatta yalancı pozitiflik saptanmış ve bunların tümü İTT ile OXA-48 üreticisi olarak bulunmuştur. İTT ile KKG taşıyan 94 izolatın 89’unda karbapenemaz tipi, polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) sonuçları ile uyumlu bulunmuştur ve testin karbapenemaz tipini belirlemedeki duyarlılığı %94,6 olarak hesaplanmıştır.
Karbapenemaz aktivitesini saptamada İTT, MHT’ye göre daha yüksek duyarlılık ve özgüllüğe sahiptir. İTT karbapenemaz tipini belirlemede PZR ile %90’ın üzerinde uyum göstermekle birlikte bazen yalancı pozitiflikler karşımıza çıkabilmektedir. MHT ülkemiz gibi OXA-48 üreticilerinin endemik olduğu bölgelerde %90’ın üzerinde duyarlılığa sahiptir. İmkanı kısıtlı laboratuvarlar için MHT önerilmekle birlikte yalancı pozitiflik oranlarının yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. MHT’nin 0,5 McF türbiditedeki süspansiyon ile uygulanması, hem duyarlılığı artırması, hem de laboratuvar iş yükünü azaltması bakımından önerilmektedir.
