Öz

Postoperatif ağrı, hastalarda yaygın olarak görülen ve tedavi edilmediği takdirde kronikleşebilen önemli bir sorundur. Postoperatif dönemdeki etkisiz ağrı kontrolü, stres cevabı artırıp endokrin, solunum, kardiyovasküler, gastrointestinal, kas iskelet sistemleri bozukluklarına ve hasta psikolojisi üzerinde önemli değişikliklere yol açmaktadır. Ağrı kontrolünde yüksek doz ilaç kullanımından kaynaklanan yan etkiler de komplikasyonları artırmaktadır. Multimodal analjezi uygulamaları farklı etki mekanizmalarına sahip analjeziklerin birlikte kullanımıyla additif veya sinerjistik etki oluşturarak, tek ajanın yüksek doz kullanımıyla oluşabilecek yan etkileri azaltmayı amaçlar. Bu bağlamda komplikasyonlarını en aza indirmeyi, ağrıyı ortadan kaldırmayı, iyileşmeyi hızlandırmayı, erken ambulasyona teşvik etmeyi ve böylece hastanede kalış süresini azaltmayı amaçlayan protokoller geliştirilmiştir. Multimodal analjezi uygulamalarını içeren Cerrahi Sonrası Hızlandırılmış İyileşme protokolleri ve prosedür spesifik protokoller bunlardan bazılarıdır. Bu derlemenin amacı mevcut kanıtlar ışığında hasta ve prosedür spesifik olarak en optimal perioperatif ağrı yönetimi stratejilerini vurgulamaktır.