Öz
Amaç: Bu çalışmada, kemoterapi alan kanser hastalarında hastalık algısı ile başa çıkma stratejileri arasındaki ilişkinin araştırılması amaçladı. Başa çıkma stratejilerinin psikolojik iyilik hali, yaşam kalitesi ve tedavi uyumuna etkisi göz önünde bulundurularak, bu popülasyonda hastalık algısının başa çıkma yöntemlerini nasıl etkilediğini inceleyerek literatürdeki bir boşluğu doldurmayı hedefledik.
Gereç ve Yöntem: Bu tek merkezli kesitsel çalışmaya kemoterapi alan 282 kanser hastası dahil edildi. Hastalık algıları Kısa Hastalık Algısı Anketi (B-IPQ) ile, başa çıkma stratejileri ise Kansere Tepki Tarzı Ölçeği (MAC) ile değerlendirildi. Demografik ve klinik özelliklere göre çok değişkenli doğrusal regresyon analizleri yapılarak B-IPQ toplam skoru ile MAC alt ölçek skorları arasındaki ilişki incelendi.
Bulgular: Negatif hastalık algısının, çaresizlik/umutsuzluk, kadercilik ve endişeli bekleyiş gibi pasif başa çıkma stratejileri ile pozitif ilişkili, mücadeleci ruh gibi aktif başa çıkma stratejileri ile ise negatif ilişkili olduğu görüldü. Regresyon modelleri, mücadeleci ruhta varyansın %21,3’ünü, çaresizlik/ umutsuzlukta %31,3’ünü, kadercilikte %12,4’ünü ve endişeli bekleyişte %5,8’ini açıklamaktaydı.
Sonuç: Bulgularımız, kemoterapi hastalarında hastalık algısının başa çıkma stratejileri ile önemli ölçüde ilişkili olduğunu göstermiştir. Bu bulgular Common-sense Model of Self-regulation modelini desteklemektedir.