ÖZET

Amaç:

İbn Sînâ’nın Kânûn adlı ünlü eserinde yer alan “geriatri” ile ilgili bölümlerin sunulması ve değerlendirilmesi.

Gereç-Yöntem:

El-Kânûn fî’t-Tıbb’ın Tokatlı Mustafa Efendi tarafından yapılmış Osmanlıca-Türkçe çevi-risi (Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Hamidiye Koleksiyonu, No: 1015 nüshası) esas alınarak, eserin yaşlılık ile ilgili bölümleri çağdaş Türkçeye çevrilmiştir. Bu metin diğer Türkçe çeviri metin (Kâhya tara-fından yapılan) ve İngilizce çeviri metinlerle (Gruner ve Shah tarafından yapılan) karşılaştırılmış, bazı durumlarda Kânûn’un basılı Arapça metni ile de karşılaştırma yoluna gidilmiştir. Geriatri ile ilgili olarak değerlendirilen bölümler Kânûn’un birinci kitabında bulunmaktadır.

Bulgular:

İbn Sînâ’nın Kânûn’da yaşlı kişilerin sağlıklarını korumak için alınması gereken tedbirleri ele aldığı bölümde, yaşlıların yiyecekleri ve içecekleri, sindirimlerinin nasıl iyileştirilebileceği, dışkıla-ma alışkanlıkları ve sorun olduğunda bunun giderilmesi için yapılacaklar, yaşlıların içeceği şaraplar, yaşlılara yapılacak masajlar ve yaşlıların yapacakları egzersizler üzerinde durduğu görülmektedir. İbn Sînâ’nın yazdıkları arasında yaşlanmanın önlenmesi ya da geciktirilmesi gibi bir kaygı bulunmadığı görülmektedir. O daha çok yaşlılık sürecinde ortaya çıkan sorunları gidermeye yönelik yöntemleri vermektedir.

Sonuç:

İbn Sînâ’nın, bağlı bulunduğu humoral patogenez kuramına uygun olarak, yaşlıların rahat-sızlıklarının giderilmesi, daha konforlu bir yaşam sürmeleri ve bakımları konusunda, İslâm tıbbının öncüllerinden birisi olan Greko-Romen ekolü sürdürdüğü görülmektedir.